Oordeelvrij zijn

Lukt het je om vrij van oordeel te zijn? Of om in ieder geval je oordeel uit te stellen totdat je alle stemmen werkelijk en echt hebt gehoord?

Zonder verwijt of oordeel naar een situatie kijken is niet van nature makkelijk. En dat heeft absoluut ook nut. Dankzij onze oordelen hoeven we bijvoorbeeld niet alles toe te laten. We maken selecties in wat we zien en doen en zo houden we de wereld overzichtelijk en begrijpelijk.

De systemische benadering vraagt je echter wél oordeelvrij te kunnen kijken. Alleen dan kun je als leider beschikbaar zijn voor alles en iedereen in de organisatie, zonder iemand uit te sluiten. En doordat je niets hoeft vast te zetten, kun je meerdere perspectieven insluiten. Wanneer je een oordeel hebt, krijg je niet meer te zien waarom gebeurde wat er gebeurde.

Met oordelen sluit je je dus af voor een deel van de beschikbare informatie. Maar ook voor een deel van het potentieel, van jezelf en van de organisatie.

Oordeelvrij zijn is daarmee een belangrijke vaardigheid om in te zetten als systemisch leider. Zodra je je bereid toont te ontdekken dat iets anders in elkaar kan zitten dan je dacht, zul je daarvan leren. Maar hoe doe je dat? Hoe voorkom je dat je vast komt te zitten in een gegeven? Hoe kun je opnemen wat er nog meer is?

Zodra je bij jezelf bemerkt dat je een oordeel hebt, heb je een keuze. Je kunt je eigen oordeel aan de kant schuiven en vanaf een schone lei opnieuw kijken. Of je kunt oversteken naar de andere kant: je meervoudig partijdig opstellen door je te proberen te verbinden met wat de ander zegt.

Maar niet alleen binnen de situatie heb je een keuze te maken! Je hebt ook een persoonlijke keuze te maken. Namelijk: ben jij bereid om je eigen oordelen te kennen en te onderzoeken? Op welke thema’s heb je een sterk oordeel? En waar komt dit oordeel mogelijk vandaan, waar is het mee verbonden en wat is het belang?

Systemisch leiderschap vraagt daarmee zeker ook persoonlijk werk. Ben je bereid dat te doen?