Ontschuldigen

Beschuldigen is een vastzettende beweging, net als je schuldig voelen. We hebben een dader, we hebben een slachtoffer – en daarmee houdt de verantwoordelijkheid van ieder in het systeem op. De dader en het slachtoffer verschuilen zich achter hun rol en de anderen hoeven niet meer verder te denken. Daarmee stopt de beweging en zul je nooit kunnen leren wat je te leren hebt van deze situatie om het een volgende keer te voorkomen.

Om je voorbij de schuld te kunnen ontwikkelen, is het belangrijk om te kunnen ontschuldigen. Om te weten én te kunnen uiten: als iemand het beter had kunnen doen, dan had hij het wel gedaan. Zo zet je jezelf en anderen om je heen weer vrij om de informatie uit het systeem tot je te nemen.

Pas wanneer je iedereen ziet als deelnemer, in plaats van dader, slachtoffer en omstanders, ontstaat er ruimte om te zien waarom er is gebeurd wat er is gebeurd. Want wat is het dat het systeem bereikt met de situatie waar het allemaal om draait? Wanneer een teamlid een bepaalde mening uit of specifiek gedrag laat zien, waaraan is hij of zij dan verbonden? Vertegenwoordigt die mening of dat gedrag misschien andere personen, idealen, doelen of herinneringen?

Ontschuldigen vraagt je dan ook om uit te zoomen. Want dan kun je voorbij de persoon zien hoe de ander stem geeft aan wat het systeem nodig heeft. En je afvragen: wat kunnen wij daarin doen om te voorkomen dat het weer gebeurt?

Dat vereist de kwaliteit om de rust, de ontspanning echt te kunnen nemen. Om op te kunnen laden, om niet te moeten. En dan, wanneer het moment dat vraagt, de ontspanning om te kunnen zetten in actie.

Om deze vaardigheid toe te passen moet je als leider ten eerste bereid zijn om naar jezelf te kijken en te voelen waar jij staat.

Vraag jezelf af:
Voeg ik op dit moment spanning of ontspanning toe? Voel ik druk, zit ik in de adrenaline?

Vanuit die bewuste vraag kun je een transformatieslag maken naar de ontspanning waarin jij als leider kunt bloeien. Door je te focussen op je ademhaling en vertrouwen te hebben dat je weet dat je dat wat op je af komt, aan kunt. Door ja te zeggen tegen dat wat komen gaat, door te vertrouwen op je ‘response-ability’. Zonder iets van jezelf uit te hoeven sluiten.

Ontspannen alertheid hoeft overigens niet alleen in jou als leider te zitten, je kunt er ook ruimte voor maken in je team.

Stel je eens voor dat je een dag met je team aan de slag bent. Na de lunch komt iedereen terug met een lunchdip: ingedut en moeilijk op te porren. Wat doen we dan? Tanden op elkaar en even doorzetten, dan zijn we zo over onze moeheid heen! Probeer het eens anders. Neem allemaal een halfuur voor jezelf om ruimte te geven aan je dip. Daarna is iedereen vanuit ontspanning weer volledig beschikbaar voor het programma.