De systemische blik in dienend leiderschap

Dienend leiderschap is een leiderschapsstijl die de laatste jaren steeds meer draagvlak heeft gekregen. Met steeds prominentere rollen voor bijvoorbeeld duurzame werkrelaties en talentmanagement binnen de moderne bedrijfsvoering is dat eigenlijk wel logisch. Hoe kan systemisch leiderschap leiders meer tools geven om hun dienend leiderschap uit te voeren?

Dienend leiderschap in de basis

Een dienend leider doet wat nodig is in het belang van de organisatie en de werknemers. Zijn handelingen zijn niet ego-gedreven maar dienen het grotere geheel. Duurzame verbindingen zijn daarbij essentieel, net als oog voor het grootste kapitaal van een organisatie: de kennis, ervaring en inzet van de medewerkers.

Dienend leiders stellen zich dus dienstbaar op. Ze creëren bedding voor werknemers. Door zowel de organisatie als de mensen daarbinnen voorop te stellen, erkennen zij het geheel én de delen.

De kern van systemisch leiderschap

Systemisch leiderschap richt zich op het systeem van de organisatie, en dan vooral op de posities en patronen daarbinnen. Deze patronen beïnvloeden het resultaat van zowel het geheel als de delen. De energie van leiders en de plek die zij innemen is essentieel en sturend voor het succes van het systeem.

Systemisch leiderschap heeft zich de afgelopen 20 jaar ontwikkeld en heeft haar waarde inmiddels bewezen. Het brengt verbinding en creëert samenhang, in en om de organisatie. Het hele organisatiesysteem wordt er vitaler, productiever en gelukkiger van.

Parallellen dienend leiderschap en systemisch leiderschap

In de kern zijn er daarmee zeker parallellen tussen de doelen van de dienend leider en de systemisch leider. Beide leiders beseffen dat er een geheel is waar zij leiding aan moeten geven, met daarbinnen delen. Het geheel gaat soms voor, ook als dat voor de delen niet fijn is – en andersom. Beide leiders hebben daarnaast oog voor het belang van verbinding, erkenning en ontwikkeling voor de organisatie en de mensen daarin.

Systemische blik in dienend leiderschap

De systemische blik sluit daarmee naadloos aan op de doelen van de dienend leider en kan een waardevolle toevoeging zijn aan diens leiderschap.

Systemisch leiderschap gaat deels over het bewuste van het systeem en deels over het onbewuste. Een aantal vaste elementen daarbinnen zijn:

• Alles en iedereen hoort erbij. Ook wie ziek is of een niet geliefde rol heeft. Ook het verleden en voorgangers in de organisatie. Alles wat was, is en komen gaat. Inclusief alles wat dat betekent. Sommige dingen komen mogelijk aan een eind.
• Wie heeft welke plek? Wat gaat misschien voor iets anders?
• Wordt iedereen voldoende beloond voor wat ze geven? Met getoonde waardering, een vergoeding in geld of vrije tijd, in ontwikkelmogelijkheden?

Meer weten over systemisch leiderschap? Lees de blog Wat is systemisch leiderschap?

Systemische tools voor de dienend leider

In zijn leiderschap kan de dienend leider verschillende systemische uitgangspunten inzetten:

• Sluit alles in. Wees dienend of erkennend aan het heden en aan het verleden.
• Zet je waarneming aan en durf je gevoel te volgen. Ook als je je keuze niet helemaal kunt verantwoorden maar iets in jou wel weet of je A, B of C moet doen.
• Moeilijke dingen mogen er ook zijn. Ga niet uit de weg welke emoties besluiten op kunnen roepen.
• Plan niet alleen vanuit je hoofd voor de toekomst, maar sta met één been al in een toekomst die op je afkomt – en ook met één been in je geschiedenis of waar je vandaan komt.

De systemische tools dragen daarmee absoluut bij aan een complete invulling van het dienend leiderschap.