“Wat betekent het wanneer er binnen de organisatie een diefstal wordt gepleegd?”

Systemisch leider Barbara Hoogenboom:

“Als in een organisatie iemand steelt – tijd, producten, kantoorspullen, geld – of op andere manieren zich iets toe-eigent wat niet in de normale uitwisseling behoort van werk en loon en vergoeding, dan heb je daar als leider eigenlijk op twee manieren op te reageren.

Één is de manier die te maken heeft met het recht. Dus iemand kan of moet bestraft worden, of misschien wel op staande voet ontslagen of berispt: net wat de ernst is van het vergrijp en wat de afspraken daarover zijn of onze normen en waarden binnen de samenleving.

Daarnaast kun je je afvragen: wat probeert die diefstal jou of je organisatie op een andere laag duidelijk te maken? Diefstal heeft te maken met uitwisseling, waarbij iemand meer neemt dan wat er is afgesproken. Als je systemisch kijkt, zou je je kunnen afvragen of dat eigenlijk juist een poging is om iets weer recht te krijgen. Dus daar hoort dan de vraag bij: waar eerder is er in het verleden een scheefheid of een onbalans in uitwisseling ontstaan?

Welk ‘tekort’ of welke onbalans zet diegene (onbewust) recht? Dat hoeft niet per se een onbalans te zijn in de organisatie, het kan natuurlijk ook zo zijn dat diegene zelf vindt dat hij tekortgedaan of benadeeld is, misschien zelfs wel in het persoonlijk leven van de dief, in een ander systeem.

Maar het kan ook, en dat komt vaker voor dan je misschien zou denken, juist te maken hebben met het organisatiesysteem zelf. Dus het loont ook te kijken voorbij de persoon die de diefstal heeft gepleegd. En om te kijken: waar staat vanuit de organisatie nog een rekening open? En met wie is dat dan? Dus als de dief niet namens zichzelf maar namens iets of iemand anders zou hebben gestolen, namens wie of wat is dat dan? Welke groep mensen is eerder in de historie misschien benadeeld? Dat kunnen interne groepen mensen zijn, maar ook klantgroepen of groepen mensen die nu niet eens meer werkzaam zijn in de organisatie.

Wanneer een uitwisseling scheef is gegaan kan een diefstal een berisping zijn op gedrag in het systeem. Misschien heb je hier als leider alsnog iets in te doen, te erkennen of in de uitwisseling weer recht te trekken.”

Deze vraag is afkomstig uit de Tegen de stroom meewaaier. De meewaaier bevat 224 vragen over 45 thema’s. Iedere vraag heeft de potentie je een stap verder te helpen.